In 1990 was de wereld ervan overtuigd dat een Afrikaans land in de volgende twintig jaar wereldkampioen zou worden. Dit werd beweerd nadat Kameroen de kwartfinale haalde. Sindsdien kwam nog maar één Afrikaanse ploeg de laatste acht.
Het is gerechtvaardigd om te stellen dat de verwachte Afrikaanse machtsovername niet heeft plaats gevonden. In 1994 was er eigenlijk al sprake van een terugval en ook in 1998 viel de inbreng tegen, ondanks dat het aantal Afrikaanse ploegen toen al was verdubbeld. Alleen Nigeria overleefde op die toernooien de eerste ronde, maar vloog er daarna steeds meteen uit. In 2002 was er zowaar een opleving met Senegal, dat eerst wereldkampioen Frankrijk uitschakelde en vervolgens ook de kwartfinale haalde. Vier jaar geleden overleefde Ghana de eerste ronde. Maar meer dan één ploeg bij de laatste zestien heeft Afrika nog niet gehad. En dat is een magere score, die dit keer moet worden overtroffen.
Wat is de reden dat de Afrikaanse doorbrak is uitgebleven? Niet het gebrek aan talent, want het continent heeft in de laatste twee decennia juwelen van voetballers voortgebracht, zoals Abedi Pelé, George Weah, Nwankwo Kanu, Tony Yeboah, Samuel Eto’o, Didier Drogba en Mickaël Essien. Maar misschien heeft het continent ook nog veel talent verspeeld als gevolg van naturalisaties, zoals Jean Tigana (Mali), Patrick Vieira (Senegal), Marcel Desailly (Ghana), Gerald Asamoah (Ghana), Emile en Mbo Mpenza (Congo), Khalid Boulahrouz, Ibrahim Afellay (Marokko), Hatem Ben Arfa (Tunesië) of Zinedine Zidane (Algerije).
Meestal ontbreekt het toch aan de ploegdiscipline bij de Afrikaanse teams op een WK. Er zijn slechts twee uitzonderingen geweest en uitgerekend die twee ploegen haalden de kwartfinale. Het aantal grote successen van Afrikaanse landen op een WK is nog altijd met de vingers van een hand te tellen.
Iedereen gunt Afrika een wereldtitel en zeker FIFA-voorzitter Sepp Blatter, die in ieder geval het WK naar dit continent heeft gebracht. In 1988 was Marokko al kandidaat om het WK van 1994 te organiseren. Vanaf dat moment wist Blatter dat hij een WK door Afrika moest laten organiseren. Dat dit uiteindelijk Zuid Afrika is geworden, is meer een eerbewijs aan Nelson Mandela. Waarschijnlijk was Marokko (desnoods samen met Senegal) een beter gastland geweest. Maar nu het toernooi in Zuid Afrika wordt gehouden moeten we de onvolkomenheden in de organisatie maar voor lief nemen. Natuurlijk had het geld dat nu in dit toernooi is geïnvesteerd een betere bestemming kunnen krijgen.
Het valt te hopen dat de Afrikaanse landen niet weer massaal na de eerste ronde verdwijnen. Zeker van Kameroen, Nigeria, Ghana en Ivoorkust (tenminste met een topfitte Drogba) mag ook wel iets worden verwacht en nog nooit werd een gastland in de groepsronde uitgeschakeld. Algerije is misschien te zwak. Daarbij vertegenwoordigt dit land eigenlijk niet Afrika maar de gehele moslimwereld vanwege het ontbreken van landen uit Klein Azië. Dat is een extra verantwoordelijkheid.
De Afrikaanse landen moeten nu waarmaken, waarom Sepp Blatter zoveel vertrouwen in het continent heeft gehad. Eerst zorgde hij voor een flinke uitbreiding van 2 naar 5 ploegen op een WK tussen 1990 en 1998 èn daarna schonk hij het continent zijn eerste WK. Met drie ploegen bij de laatste zestien voldoet Afrika pas aan de norm die in 1986 werd gesteld. Het wordt eens tijd dat we na de eerste ronde een Afrikaanse derby gaan meemaken, zoals zelfs Midden Amerika al eens beleefde.
Jurriaan van Wessem
