Het toernooi dreigt pijnlijk te worden voor enkele Europese toplanden. Engeland en Italië beledigen het toernooi met een collectieve wanprestatie. Duitsland faalt bij de eerste tegenwind en Frankrijk zakt in een bodemloze put van ellende.
Voorlopig heeft alleen Oranje zich onttrokken aan de malaise van het Europese voetbal op dit toernooi. De ploeg van Bert van Marwijk is ongeschonden door de eerste ronde gekomen en dat is best een compliment waard. Dat er nog geen sprankelend voetbal is gespeeld is wel jammer, vooral omdat de sterspelers erg onder de verwachtingen zijn gebleven. Maar Oranje heeft wel een ploeg met een zekere breedte, zoals is gebleken bij het inbrengen van Elia, Afellay en Huntelaar. En dan houdt Van Marwijk Robben nog als joker voor de KO-fase achter de hand.
Hoe goed de prestaties van Oranje zijn blijkt wel bij een vergelijking met de andere Europese landen, die (op Zwitserland na) allemaal al averij hebben opgelopen. Wanneer Italië niet wint van Nieuw Zeeland en Engeland niet van Algerije, is er echt wel wat aan de hand. Die twee tegenstanders werden vooraf algemeen beschouwd als de zwakste deelnemers aan het toernooi. Als vanavond Spanje Honduras niet opzij kan zetten, is de cirkel rond.
Maar voorlopig gaan Engeland en Italië als dronken mannen wankelend naar een mogelijke volgende ronde. Engeland moet Slovenië verslaan om verder te komen en Italië Slowakije. Zo simpel is dat niet. Zijn de sterspelers na een zwaar seizoen te vermoeid of gewoon niet meer gemotiveerd om voluit te gaan? Is de Champions League en de nationale competitie dan toch een stuk belangrijker dan een commercieel gedrocht als het WK? Kunnen de spelers het nog opbrengen om een maand in afzondering te leven?
Zolang het goed gaat, zal er geen wanklank zijn, maar in het Engelse kamp gonst het al van de ontevredenheid. Het publiek herkent zich niet meer in de sterren. En in Italië zwelt het verzet tegen de almachtige Lippi aan. Waarom de Italiaanse coach alle creatieve spelers (zoals Cassano, Totti of Balotelli) thuis heeft gelaten wordt nu toch een serieuze vraag. Lippi heeft geen spijt van zijn keuzes, maar een Italiaanse ploeg die niet wint van veredelde amateurs is een schande voor het schiereiland. Het WK van de Italianen lijkt op dat van 1986. De ploeg gaat in de tweede ronde zielloos ten onder, waarschijnlijk tegen Oranje.
Van een tweede ronde kan Frankrijk alleen maar dromen. De Franse bond heeft het WK te grabbel gegooid na de moeizame en ook discutabele kwalificatie. De hele natie heeft het vertrouwen in de ploeg allang verloren en hoopt op een vroege uitschakeling. Wie het Franse tv-commentaar tijdens Mexico – Frankrijk goed heeft beluisterd weet dat de Fransen even geen chauvinisten zijn. De boeken die voor het toernooi zijn uitgekomen zijn misschien nog een beter bewijs. Niet alleen Domenech heeft schuld, ook enkele zich als vedetten gedragende spelers (Ribery, Gallas en Anelka) en natuurlijk helemaal het bondsbestuur, dat de verziekte situatie heeft laten voortbestaan. Het muiten van de spelers tijdens de training van gisteren is het zoveelste dieptepunt. Oud-international Emmanuel Petit luisterde hoofdschuddend naar het nieuws. ‘Het is nu echt een toneelstuk van gekken geworden. We moeten er maar niet meer naar kijken. Dit slaat alles,’ zei de man, die twaalf jaar geleden het startschot gaf voor een onvergetelijk feest.
De Franse bond was in de afgelopen maanden meer bezig met het binnenhalen van de organisatie van Euro-2016 en wilde daardoor waarschijnlijk geen rel rondom de bondscoach. Domenech had natuurlijk moeten opstappen na het EK van twee jaar geleden, maar hij werd in het zadel gehouden omdat de Franse bond bang was voor een machtsovername van de zogenaamde ‘kampioenen van 98’. De oud-internationals Dugarry en Lizarazu (de beste maatjes van Zidane) hebben toen de aanval geopend op de coach, maar haalden bakzeil. Een lobby om Deschamps bondscoach te laten worden mislukte.
Na de zomer zal alles anders zijn. De naam van de coach is dubbelzinnig, maar geeft precies aan waar Frankrijk behoefte aan heeft: de nuchtere Laurent Blanc. Weg met de bling-bling-vedetten, die geen knip voor hun neus waard zijn. Zoals Van Basten het Nederlands elftal weer gezond maakte, zo zal Blanc aan het werk gaan. Een ploeg met Nasri, Benzema en Gourcuff als leiders. Hij zal bouwen aan een nationale ploeg waar het volk zich in kan herkennen. Nog een dag moet Frankrijk voortmodderen met Domenech, maar in 2016 zal het land er weer staan, en misschien wel eerder.
Jurriaan van Wessem
