Voor elk WK wordt Brazilië gewaardeerd als een smaakmaker, maar sinds 1982 hebben de goddelijke kanaries het echte sambavoetbal verraden. Ook dit keer zal er waarschijnlijk sprake zijn met Dunga als bondscoach. Geen Ronaldinho maar Felipe Melo.
1982! Het jaartal is heilig voor de generatie die te jong was om Pele als echte sterspeler te bewonderen. Het is namelijk de enige zomer dat iedereen kon genieten van de Braziliaanse ploeg. De prachtige demonstraties tegen de Sovjet-Unie, Schotland en Nieuw Zeeland in Sevilla (tien oogstrelende goals) èn de goddelijke afstraffing van titelverdediger Argentinië (met de danspasjes van Junior na een megalomane combinatie met Eder en Zico, die tot een doelpunt leidde) zijn voldoende inspiratie voor ‘oudere jongeren’ om voor altijd van het Braziliaanse voetbal te houden. Zelfs de bittere nederlaag tegen Italië had een zoete rand omdat de loopactie van Cerezo waardoor Falcao van afstand kon scoren tegen Zoff was van een zeldzame schoonheid.
Morgen begint Brazilië aan het WK en vreemd genoeg krijgt de ploeg van Dunga niet van iedereen de favorietenrol die het verdient. In de afgelopen vier jaar was deze ploeg niet dominant maar wel de meest succesvolle landenploeg van de wereld. In de finale van de Copa America werd Argentinië met 3-0 afgetroefd en tijdens de Confederations Cup werd wereldkampioen Italië achteloos opzij gezet met dezelfde cijfers. In Kaka en Robinho heeft dit team sterspelers van een bijzondere klasse. Maar het publiek vergaapt zich liever aan de kunstjes van Ronaldinho, de stoere solo’s van Adriano èn de virtuoze balbehandeling van Diego. Dat zullen we allemaal niet zien, maar wel goed voetbal met een topkeeper en twee topverdedigers van Inter. Brazilië beschikt misschien wel over de beste defensie van dit WK.
Maar uitgerekend van Brazilië willen we iets anders zien dan een uitstekende verdediging. Het moet swingen met aanvallers, die onvergetelijke acties durven te maken. Mooie dribbelaars die doen herinneren aan Garrincha, prachtige overstapjes en vrije trappen. Is Brazilië dan niet leuk om naar te kijken? Het is vaak nog altijd een van de leukere ploegen op een WK, maar zelden haalt de seleçao het hoge verwachtingspatroon. En het sensueel aantrekkelijke voetbal van 1982 hoort echt tot het verleden.
Brazilië oogt vaak een beetje plichtmatig. Dat was zeker zo vier jaar geleden in Duitsland, toen de ploeg in de eerste ronde nauwelijks voluit ging en in de kwartfinale apathisch werd uitgeschakeld door Frankrijk. Dunga heeft het sindsdien over een andere boeg gegooid. De harde middenvelder, die ooit bij Pisa het Europese voetbal leerde kennen, staat in zijn vaderland symbool voor de nieuwe zakelijkheid. Het elftal dat in 1994 wereldkampioen werd wordt nog steeds ‘de generatie-Dunga’ genoemd. Niet Romario, maar Dunga stond symbool voor die ploeg, die vooral met zeer gedisciplineerd spel Brazilië na 24 jaar aan een wereldtitel hielp.
Dunga heeft de les van twintig jaar geleden misschien wel het best onthouden van iedereen. In 1989 won Brazilië na 40 jaar (ja, echt waar) de Copa America met een veelbelovende ploeg met de aanvallers Bebeto en Romario. De laatste meldde zich een paar dagen na de finale te laat bij het trainingskamp van PSV en kreeg van de club en van de publieke opinie een uitbrander. Wisten zij veel in Eindhoven dat er aan de andere kant van de wereld ook wel eens een belangrijk toernooi wordt gespeeld.
Romario brak een half jaar later zijn been en was net niet op tijd fit voor het WK. Geen nood, want Careca was ook nog basisspeler. Brazilië speelde goed en mooi voetbal, maar vloog er in de tweede ronde uit tegen Argentinië, dat maar een keer over de middenveld was gekomen maar wel meteen scoorde. Brazilië schoot drie keer tegen de paal en een keer tegen de lat. Dit was het requiem van het sambavoetbal oude stijl. Dunga kreeg in die wedstrijd nog een drinkbeker van de Argentijnse masseur, waarin een slaapmiddel zat. Hij werd zo ziek dat hij geen goede bal meer afspeelde.
Vier jaar later was Dunga aanvoerder van een ploeg die met zakelijk spel de wereldtitel wel won. Sinds hij bondscoach is, wint Brazilië alles met passie, die eerder aan Italianen of Argentijnen wordt toegedicht. Maar met Kaka, Luis Fabiano en Robinho speelt de ploeg ook best aantrekkelijk. Vanavond begint tegen Noord Korea de jacht op de zesde wereldtitel. Oba Brasil!
Jurriaan van Wessem
