Spanje wordt de tegenstander van Nederland in de finale. Net als in 1974 treft Oranje dus de regerend kampioen van Europa in de eindstrijd. Het is tevens de enige ploeg die in de afgelopen vier jaar echt beter speelde dan Oranje.
De wereld krijgt een nieuwe kampioen. Dat is zeker een mooi gegeven, want sinds 1978 is alleen Frankrijk als nieuw lid van het gilde der wereldkampioenen bijgeschreven. Het wordt een wereldkampioen, die zijn titel buiten het eigen continent gaat winnen en ook dat is opmerkelijk. Spanje en Nederland hebben allebei recht op deze triomf en daarom is het goed dat in een finale wordt uitgemaakt welk land van de twee de uitverkorene zal zijn.
In ons volkslied leren we dat we ‘de koning van Hispanje’ maar beter wel kunnen eren. De waardering voor deze Spaanse ploeg is mondiaal hoog, vooral omdat het grote publiek de meeste spelers ook kent van het zinnenprikkelende Barcelona van de afgelopen twee seizoenen. Dit Spanje moet het doen zonder de absolute sterspeler Lionel Messi, maar dit verlies wordt sterk gecompenseerd door het opportunisme van David Villa, die in feite de rol van Samuel Eto’o voor zich heeft opgeëist in dit team.
Het ontbreken van de genialiteit van Messi valt moeilijk te compenseren. Toch is het opvallend dat Messi meer zijn adjudanten Xavi en Iniesta op dit WK heeft gemist dan omgekeerd. Dat bewijzen ook de resultaten van hun ploegen tegen Duitsland. Zoals Xavi gisteren voetbalde is hij de attractie van de finale, met natuurlijk Robben en Sneijder aan Nederlandse kant.
Het lichtvoetige spel van Spanje is een sieraad voor het moderne voetbal. Het is daarom des te verrassender dat de beslissing gisteren viel uit een typische Engelse standaardsituatie. Puyol heerste in de lucht bij een hoekschop en hielp zijn ploeg aan een meer dan verdiende voorsprong. Dat Spanje op dit toernooi zo moeilijk scoort is ook interessant, Slechts zeven goals op weg naar de finale. Nederland maakte zelfs vijf goals meer en ook dat aantal is in de ogen van de neutrale volgers mager. Als Spanje de wereldtitel pakt is het waarschijnlijk de minst productieve wereldkampioen aller tijden. Een vreemde contradictie en een boeiend thema bij de cursus scorebordjournalistiek.
Nederland – Spanje is een aantrekkelijk affiche. Tussen beide ploegen bestaan veel dwarsverbanden. Het is zeker een confrontatie van spelers uit de Ajax-school en de Barça-school. Cruijff en Van Gaal mogen spreken van hun droomfinale. Het is vreemd dat beide landen elkaar zo weinig hebben getroffen in het verleden. Twee voorrondewedstrijden en een paar oefenwedstrijden.
Eén blijft er heel opmerkelijk. Op 2 mei 1973 speelde misschien wel het op papier beste Oranje van de jaren zeventig tegen Spanje in het Olympisch Stadion. Ajax had een week eerder Real Madrid uitgeschakeld in de Europa Cup en daarom was animo onder het publiek niet groot. Er waren slechts 23.000 toeschouwers. Het volk liep er niet warm voor, maar de spelers van Ajax en Feyenoord namen vanaf het aanstaande WK serieus.
Het Nederlands elftal bestond uit de volgende spelers: Van Beveren – Suurbier, Israël, Hulshoff, Krol – Neeskens, Haan, Van Hanegem – Rep, Cruijff, Keizer. Dit elftal met acht Ajacieden en twee Feyenoorders en de beste keeper van de wereld moest een jaar later gaan voor het wereldgoud, maar van deze basisploeg zouden er vier ontbreken in de finale van München). Oranje, in witte shirts, won met 3-2, onder andere dankzij een enorme blunder en eigen doelpunt van keeper Reina (inderdaad de vader van de huidige Liverpool-keeper). Cruijff zorgde in de slotminuut voor de winnende goal. Hij zou drie maanden later naar Barcelona gaan.
Er was plotseling een ambitieus Oranje geboren, dat eens wereldkampioen zou worden. Hoe het verder ging weten we. Vlak voor het WK zond de NOS een mooie reportage van Mart Smeets uit over Jan van Beveren. De doelman had Nederland aan twee wereldtitels kunnen helpen, maar die kans werd hem door de bondscoaches en enkele spelers niet gegund. Aan het eind van het gesprek vroeg Smeets aan Van Beveren hoe dit WK moest aflopen. Sans rancune antwoordde de Beef: ‘Oranje hoort weer tot de favorieten. De jongens moesten dit keer de wereldtitel maar eens winnen.’ Als zelfs oude vetes met de mantel der liefde worden afgedekt, is het tijd dat de op 2 mei 1973 uitgesproken wens eens werkelijkheid wordt.
Jurriaan van Wessem
