Het mondiale toernooi is plotseling weer een Europees toernooi. Uruguay vertegenwoordigt de rest van de wereld. Het echt kleine land is de laatste hindernis van Oranje. Aan de Rio de la Plata zijn de klassieke verhoudingen hersteld.
In de jaren vijftig weigerde de Argentijnse regering om een nationale voetbalploeg (met sterren als Pedernera en Di Stefano) te sturen naar de grote toernooien om te voorkomen dat het volk gedemoraliseerd zou raken van de prestaties van de nationale ploeg. Het kleine buurland Uruguay grossierde immers in wereldbekers, Olympische titels en Copa America’s. De prestaties van het economisch veel machtigere Argentinië staken daar bleek bij af.
Misschien wordt het tijd dat de huidige regering dezelfde maatregel neemt. Argentinië heeft al twintig jaar geen halve finale op een WK gespeeld en sinds 1993 geen hoofdprijzen gewonnen (op een paar Olympische titels na). De afstraffing van gisteren door Duitsland is te pijnlijk voor woorden, zeker ook omdat de Messias Maradona de trainer was en de onbetwist meest talentvolle speler ter wereld op het veld stond.
Vanaf 1990 was Argentinië telkens titelfavoriet, maar altijd gaat er op een WK iets mis, soms na een veelbelovende start. In 1994 werd Maradona uit het toernooi genomen vanwege een druppel efedrine (geen harddrugs zoals vaak wordt beweerd), in 2002 struikelde de ploeg in de eerste ronde over zichzelf. In 1998 en 2006 miste de ploeg de halve finale op een haar. Met 4-0 verliezen van een veel fitter Duitsland doet pijn. Het lijkt wel alsof veel landen op dit WK alleen voor de show komen opdagen, maar zich geen houding weten aan te nemen als er zich problemen voordoen. Net als Brazilië is Argentinië roemloos afgevoerd.
De kans is zodoende groot dat voor het eerst sinds de jaren 30 twee WK’s achter elkaar door Europese ploegen worden gewonnen. De achtjaarlijkse cyclus lijkt gebroken. Voor het eerst kan een Europese ploeg ook buiten het eigen continent winnen. Drie ploegen komen daarvoor in aanmerking. Niet toevallig de beste drie van het afgelopen EK, als we de voor dit toernooi niet geplaatste ploegen even niet meetellen. Alleen Uruguay kan deze ontwikkeling nog stoppen.
Oscar Washington Tabarez is een slimme vos. De coach van Uruguay kan voorlopig niet meer stuk, want hij heeft met een bescheiden team een optimale prestatie geleverd. Objectief beschouwd is Uruguay nu zelfs de vaandeldrager van het Zuid Amerikaanse voetbal, door de uitschakeling van Brazilië en Argentinië in de kwartfinale. Uruguay maakt daarbij ook een opmerkelijk sportieve indruk. Alleen de twee Ajacieden liepen tegen een rode kaart op.
De rode kaart van Luis Suarez was een koninginneoffer op een schaakbord. De topschutter redde met een uitgestoken hand de deelname van Uruguay aan het WK. Er wordt nu een beetje kinderachtig over gedaan, vooral omdat hij er indirect voor zorgde dat Afrika zijn laatste deelnemer kwijt raakte. Maar welke voetballer zou niet in een reflex de bal hebben weggeslagen op de eigen doellijn in de laatste minuut van de blessuretijd?
De vraag is wel gerechtvaardigd of de scheidsrechter Benquerença tijdens het nemen van de beslissing wel even heeft gedacht aan de mogelijkheid om het doelpunt toe te kennen. Hij had daar volgens de regels het recht toe, want niemand kan ontkennen dat Suarez bewust met zijn hand naar de bal sloeg. Waarschijnlijk zag de Portugees die mogelijkheid over het hoofd. Het had Ghana een hoop ellende gescheeld.
Maar Nederland ook, want Ghana lijkt een fysiek meer vervelende tegenstander voor de ploeg van Van Marwijk dan Uruguay, dat ook al de ervaren linksachter Fucile moet missen. Zonder Suarez maar met de gekke Abreu zal de aanval qua snelheid wel aan kracht inboeten. Het gemis van Fucile lijkt lastiger op te vangen, zeker als libero Lugano niet op tijd fit is.
Oranje krijgt dinsdag met een zeer gemotiveerde tegenstander, die in Forlan wel een van de sterren van dit WK in huis heeft. Het wordt een boeiende confrontatie tussen twee speelstijlen. Maar het is wel een leuk tussen Nederland en een echt klein land. Uruguay is waarschijnlijk al de morele winnaar van dit toernooi, dankzij het frisse spel waarmee een oude reputatie (van een harde ploeg) voorlopig in de ijskast wordt gezet.
Natuurlijk is Oranje de favoriet, want Uruguay heeft op dit toernooi slechts een keer tegen een Europese ploeg gespeeld en dat duel (tegen Frankrijk) niet eens gewonnen. Daarna volgden nog duels tegen Zuid Afrika, Mexico, Zuid Korea en Ghana, die allen werden gewonnen. De verhoudingen aan de Rio de la Plata zijn weer die van voor 1974. Argentinië als zogenaamde grootmacht die door beschaamd door zijn hoeven zakt bij de eerste tegenwind en Uruguay als de kleine natie waarvan de daden groots zijn.
Jurriaan van Wessem
