Wanneer Oranje morgen wereldkampioen wordt, moeten alle geschiedenisboeken worden herschreven. Het gaat niet meer om Wilkes, Lenstra, Cruijff, Rensenbrink Van Basten of Bergkamp maar om Sneijder en Robben. Alles zal veranderen.
Elk land dat een nieuwe mijlpaal in het voetbal bereikt neemt ook een beetje afscheid van zijn idolen. In Frankrijk bestond er in 1998 een zelfde gevoel als nu in Nederland voorkomt. Met de succesvolle kopbal van Zidane tegen Brazilië deden Kopa, Platini en Hidalgo bescheiden een stapje terug.
Bondscoach Aimé Jacquet, die vijf weken eerder nog voor sukkel werd uitgemaakt in de belangrijkste sportkrant van Frankrijk, was plotseling de populairste Fransman sinds Charles de Gaulle. Hij werd meteen de nieuwe koning voetbal. Dat was best knap voor iemand, die als speler van de toenmalige topclub St. Etienne de magere jaren van het Franse clubvoetbal had meegemaakt maar ook als trainer met Bordeaux een bijdrage had geleverd aan de opmars in de jaren tachtig.
Hij nam meteen na de finale een verstandig besluit en zou nooit meer een ploeg trainen. Op die manier kan hij onschendbaar blijven. Als een wijsneus met filosofische trekjes is hij analist bij Canal Plus. Hij heeft een baard laten staan en lijkt weer de sukkel van voor 1998. Maar hij trekt aan alle touwtjes en was als enige verantwoordelijk voor het aanblijven van Domenech als bondscoach. Jacquet is onschendbaar en niemand rekent hem op die laatste actie af.
Een excuusbrief op de ochtend na de gewonnen finale van de hoofdredacteur van l’Équipe aan Jacquet blijft een van de hilarische momenten van de WK-winst in 1998. In 1986 vroeg het Argentijnse publiek met een spandoek tijdens de finale vergiffenis voor de talloze aanvallen op het beleid van Bilardo. Ook deze coach kan vandaag de gekste dingen uitkramen, maar als wereldkampioen blijft hij onschendbaar. Enzo Bearzot werd in twee weken van paljas tot volksheld tijdens het WK-82. ‘Sorry, trainer, U had toch gelijk,’ schreef de hoofdredacteur van Guerin Sportivo die hem vier jaar met de grond gelijk had gemaakt.
Bondscoaches hebben het nooit gemakkelijk, maar zelfs daarin lijkt Bert van Marwijk een nuchtere uitzondering. Hij heeft alle kritiek met een glimlach naast zich neergelegd. Hij is nu zelfs vereerd als hij wordt vergeleken met Michels en Happel. Hij vindt het in zijn hart waarschijnlijk onzinnige vergelijkingen, maar hij is nog een zege verwijderd van eeuwige roem. Van Marwijk is een klap langs Hiddink, Beenhakker, Advocaat en de trainer Cruijff.
Wat gebeurt er met de Nederlandse voetbalgeschiedenis als Oranje wereldkampioen wordt? Zal Sneijder dan uiteindelijk toch boven de speler Cruijff komen? Het zijn maar vragen, waarop niemand nog een antwoord weet en voor het echte antwoord bekend is zijn we al in 2018. De hiërarchie in de geschiedschrijving zal zeker veranderen, zo is dat in elk land gebeurt dat voor het eerst wereldkampioen werd. De volkshelden Stanley Matthews en Just Fontaine hebben een stapje terug gedaan toen hun landgenoten de mondiale titel veroverden. Hetzelfde zal morgen zeker gebeuren met sterren als Van Hanegem, Rensenbrink en Bergkamp, als Oranje wint (en met Juanito, Butragueño en Raul als Spanje wint). Maar eerlijk gezegd blijft Cruijff altijd de messias van het Nederlandse voetbal, maar misschien schaart Sneijder zich dan wel tussen hem en Van Basten.
Het gehannes rond de huldiging daargelaten is het winnen van de wereldtitel het mooiste dat een land kan overkomen. De uitstraling van het land over de wereld krijgt een gigantische impuls. Wildvreemde mensen voelen zich plotseling verbonden met het land dat wereldkampioen wordt. Het goede spel kan zeker een stimulerende factor zijn, maar het gaat om de beleving erom heen. De beelden van het Museumplein, met Copacabana-achtige afmetingen van toegestroomd publiek maakt overal indruk.
De wedstrijd van morgen is opmerkelijk genoeg ook heel belangrijk voor de uitverkiezing van het WK-gastland in 2018. Spanje (met Portugal) en Nederland (met België) lijken de belangrijkste kandidaten. De winnaar van morgen is waarschijnlijk ook de psychologische winnaar in die strijd. Daarbij kan Nederland de eerste wereldkampioen worden (sinds West Duitsland in 1954) zonder dat het zelf een WK heeft gehouden.
Er gaat bij een overwinning van Oranje veel veranderen. Driemaal is scheepsrecht. Deze keer mag het niet fout gaan in de finale. De tijden van Piet Hein herleven. Spanje mag zijn zilver houden, als het goud maar naar de Lage Landen komt.
Jurriaan van Wessem
